Diyabetik ayak, diabetes mellitus hastalarında sıkça görülen, genellikle periferik damar hastalığı ve sinir hasarına bağlı olarak gelişen bir komplikasyondur. Ayaklarda yaralar, enfeksiyonlar ve bazen de gangren gibi ciddi durumlarla sonuçlanabilir. Diyabetik ayak tedavisi, multidisipliner bir yaklaşım gerektirir ve genellikle endokrinoloji, ortopedi ve girişimsel radyoloji uzmanlarının birlikte çalışmasını içerir.

Tedavi Aşamaları

Diyabetik ayak tedavi süreci, hızlı ve etkili bir müdahaleyi gerektirir. Aşağıda tedavi aşamaları sıralanmıştır:

1. Yaraya Erken Dönem Müdahale: Yaraların derhal değerlendirilmesi ve gerekli bakımların yapılması.
2. Antibiyotik Tedavisi: Enfeksiyon riskini azaltmak için uygun antibiyotiklerin kullanılması.
3. Kan Şekerinin Düzenlenmesi: Diyabet kontrolü, iyileşme sürecinin temel taşıdır.
4. Kan Sulandırıcı İlaçların Başlanması: Damar sağlığını korumak için antikoagülan tedavi.
5. Damar Darlık ve Tıkanıklığın Giderilmesi: Kan akışını artırmak amacıyla damarların açılması.
6. Uzun Dönem Yara Bakımı: Yaranın sürekli izlenmesi ve bakımının yapılması.
7. Koruyucu Önlemlerin Eğitimi: Hastanın yaşam tarzı değişikliklerine yönlendirilmesi.

Damar Darlık ve Tıkanıklık Tedavisi

Diyabetik ayak yarasına neden olan damar darlıkları ve tıkanıklıkları, cerrahi ve girişimsel radyoloji yöntemleri ile tedavi edilebilir. Girişimsel radyolojide damar yolu ile yapılan işlemler, genellikle daha az invazivdir ve bazı avantajlar sunar:

• Hastanede Kalış Süresinin Kısa Olması: Hastalar, genellikle gün içinde taburcu edilebilir.
• Ameliyat Skarının Bulunmaması: Minimal invaziv girişimler daha az yara izi bırakır.
• Anestezi Gerekmeden Uygulanabilmesi: Genel anestezi gerektirmeyen işlemler, hastalar için daha az risklidir.
• Daha Düşük Maliyet: Girişimsel yöntemler genellikle cerrahiden daha ekonomik olabilir.
• Tekrar Uygulanabilirlik: Aynı tedavi yöntemi tekrar edilebilir.

Kullanılan Yöntemler

Girişimsel radyoloji ile tedavi edilen yöntemler arasında şunlar bulunmaktadır:

• Balon Anjioplasti: Damar darlıklarının açılması için balon kullanımı.
• İlaç Salınımlı Balon: Kemoterapi ilaçları eklenmiş balonlarla daha etkili tedavi.
• Stent Uygulaması: Damar açıklığını korumak için metal desteklerin yerleştirilmesi.
• İlaç Salınımlı Stent: Damar duvarını korumak için ilaç salınımı yapan stentler.
• Kaplı Stentler: Damarın iç yüzeyinin koruyucu bir kaplama ile desteklenmesi.
• Aterektomi: Damar tıkanıklıklarına yol açan plakların temizlenmesi.

İşlem Hazırlığı ve Girişim

Diyabetik ayak tedavisi, genellikle anjiografi ünitesinde, genel anestezi gerektirmeden yapılır. İşlem öncesinde hastanın açlık süresi (4-6 saat) ve gerekli kan testlerinin yapılması gerekir. Giriş yeri genellikle kasık, ayak bileği veya her iki bölgeden de olabilir. İşlem sırasında kılavuz tel kullanılarak balon ve stent uygulamaları gerçekleştirilir.

Yeni Teknolojiler

Diyabetik ayak tedavisinde kullanılan yeni teknoloji ürünü damar traşlanması (atherektomi) sistemleri, damar içindeki tıkanıklıkların temizlenmesine yardımcı olur. İlaç salınımlı balonlar, normal balonlara göre daha iyi sonuçlar verir, özellikle uzun darlık ve tıkanıklıkların tedavisinde etkilidir.

Uzun Dönem Takip ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri

Girişimsel tedavi sonrasında hastaların yaşam tarzlarında değişiklik yapmaları kritik öneme sahiptir. Düzenli olarak kan sulandırıcı ilaçlar kullanmak, sigarayı bırakmak, diyetin düzenlenmesi ve düzenli egzersiz yapmak bu değişikliklerin başında gelir. Ayrıca, yara bakımlarının hijyenik bir şekilde yapılması da önemlidir.

Sonuç

Tedavi edilmeyen diyabetik ayak hastalarında ciddi komplikasyonlar, hatta doku kaybı riski bulunmaktadır. Girişimsel tedavilerin etkinliği, tedavi öncesi damar durumu, kullanılan yöntemler ve hastanın genel sağlık durumu ile yakından ilişkilidir. Uygun tedavi ve takip ile diyabetik ayak hastalarının yaşam kalitesi önemli ölçüde artırılabilir.

Bu bilgiler, uzman doktor İbadat Hasanov tarafından doğrulanmış tıbbi bilgilerle desteklenmiş olup, bireyleri bilgilendirmeyi amaçlamaktadır. Her durumda, tedavi planı size özel olarak belirlenir ve bu karar, doktorlarınız tarafından titizlikle değerlendirilir.